BEYNİ KESMEK(LOBOTOMİ)

 Bu nedir yazılarının olmazsa olmazı kelimenin kökeni ile başlayalım: lob, birden çok parçası olan organlarda her parçaya verilen isimdir; tomi ise, kesmek demektir. yani çok parçalı bir organın parçalarından birini kesmektir. Pek çok tıp terimi gibi lobotominin de kökeni Eski Yunancadır. Bir de lobektomi vardır ki, bu lobun çıkarılması işlemidir.

 Loblu organlar: akciğer, beyin, karaciğer, timus.

20. yüzyılın başlarında yıldızı parlayan lobotomi; şizofreni, depresyon, obsesesif kompulsif bozukluk, anksiyete, mani, bipolar bozukluk gibi psikiyatrik hastalıkların; epilepsinin ve toplum değerlerine aşırı uygunsuz davranış gösteren kişilerin tedavisi amacıyla yapılıyordu. Ayrıca çeşitli sebeplerle şiddetli ağrı çeken kişiler için uygulanırdı.

Lobotomi yapılacak kişinin kafatasında delikler açılıp beyne erişildiği gibi; gözün burun tarafından uzun ve ucu keskin bir aletle girerek de beyne erişilirdi.

Beyne ulaşıldıktan sonra yukarıda anlatılan sorunlara neden olduğu düşünülen frontal(ön, alınsal) lob ile diğer loblar arasında bağlantıyı sağlayan sinirler kesilir ve frontal lob işlevsiz bırakılırdı. 

Beyinde bulunan lobların farklı görevleri vardır. 

Frontal lobun yukarıdaki resimde yazan işlevlerine bakılırsa bu operasyonu geçiren kişilerin nelerden mahrum kaldığı açıkca görülebilir. Bu insanların bir nevi bitkiye dönüşmesi; karar alamayan, kişiliklerini kaybetmiş, sorgulamayan, donuk bireyler olması kaçınılmazdı...

Bu yöntemin insanlar üzerindeki etkilerini açıklaması ile nobel ödülü almış bir doktor da vardır: Antonio Egas Moniz. 

Egas Moniz, çalıştığı bir akıl hastanesinde hastalar üzerinde lobotomiyi uygulamıştır. Ancak hastalarını uzun süre takip etmemiştir. 

Lobotomi ameliyatlarının komplikasyonları sonucu pek çok hasta ölürdü. Ölmeyenler de kişiliği yitirirdi. Bazı hastalarda operasyon sonrası uyuşukluklar, nöbetler, kendini tutamama görülürdü.

İnsanı insanlıktan çıkaran bu ameliyatlar sanıldığı gibi gizli saklı yapılan şeyler değildi. Hatta dönemin ABD başkanı Kennedy'nin kızkardeşi Rosemary Kennedy'e bile uygulanmıştı. Bu ameliyat sonrası hayatını, bakıma muhtaç olarak çeşitli kurumlarda geçirmek zorunda kalmıştır. Bu pek bilinmeyen Kenndey'nin hayatı başrolde Emma Stone'un oynadığı bir filme de konu olmuştur.

Pek çok ülkede bu ameliyatların yasaklanmasına karşın hala uygulandığı ülkeler bulunmaktadır. Yasaklanmalar sonrasında Egas Moniz'e verilen nobelin geri alınması için çalışmalar yapılmışsa da bir sonuç alınamamıştır.

 Lobotomiye az çok değinen filmler: Zindan Adası, Guguk Kuşu, Sucker Punch, Tımarhane, Bir Yaz Macerası, Cehennemden Gelen

 Lobotomi olmuş ünlüler: Rosemary Kennedy(ABD başkanı Kennedy'in kız kardeşi), Warner Baxter(Oscar ödüllü aktör), Sigrid Hjerten(İsveçli ressam), Alys Robi(şarkıcı), Josef Hassid(kemancı)